Φιλαναγνωσία/φιλαναγνωστικές δραστηριότητες
Από την αρχή της χρονιάς στο ολοήμερο ασχοληθήκαμε με αρκετά θέματα όπως: χρώμα-σχήμα, κανόνες συμπεριφοράς και διαβίωσης, ειρήνη και πόλεμος, δημοκρατικές διαδικασίες και Πολυτεχνείο, φθινόπωρο και κύκλος του νερού. Επειδή όμως η εφημερίδα αντλεί την ύλη της κάθε φορά στο δεύτερο μισό του Νοέμβρη όπου τα τελευταία χρόνια ασχολούμαστε κατά κανόνα με τη δημοκρατία (εκλογές κτλ), αποφασίσαμε φέτος να προβάλλουμε ένα θέμα πολύ σημαντικό που δεν έχουμε αναδείξει ποτέ όσο θα έπρεπε: την αγάπη για το βιβλίο και τις δυνατότητες που αυτό μπορεί να μας προσφέρει. Ας δούμε σε ποιους άξονες βασιζόμαστε για να προωθήσουμε αυτή τη σχέση σχεδόν από την αρχή της χρονιάς:
Φώτο 1: Ατομική καρτέλα δανειστικής βιβλιοθήκης (κρύβουμε το πρόσωπο
του παιδιού για τους λόγους που έχουμε κατ' επανάληψη εξηγήσει)
Α) Στην αρχή της χρονιάς υποδεχόμαστε τα παιδιά με αρκετές αφηγήσεις παραμυθιών. Είναι μια όχι τόσο απλή όσο φαίνεται αλλά ουσιαστική δραστηριότητα που τα εντάσσει στον κόσμο του νηπιαγωγείου, τα ηρεμεί, τα διδάσκει τους κανόνες προσαρμογής και διαβίωσης και παράλληλα τα εξοικειώνει με τον θαυμαστό και απέραντο κόσμο των βιβλίων. Ο αφηγητής πρέπει να χρωματίζει το κείμενο και τους ήρωες του βιβλίου έτσι ώστε να καθηλώνει τα παιδιά και η ιστορία να ζωντανεύει μπροστά του.
Β) Η Δανειστική βιβλιοθήκη: η κορυφαία ίσως δραστηριότητα προώθησης της ειδικής σχέσης με το βιβλίο που προσπαθούμε να δημιουργήσουμε. Όλα αυτά τα χρόνια ξεκινούμε τη δανειστική βιβλιοθήκη αρκετά νωρίς, από τα μέσα Οκτωβρίου περίπου. Διαθέτουμε κάθε χρόνο 40 περίπου τίτλους βιβλίων από τους οποίους οι μισοί προσπαθούμε να είναι διαφορετικοί. Τα βιβλία αυτά χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, τα της ελληνικής μυθολογίας, τα ξένα κλασικά παραμύθια και τις σκληρόδετες εκδόσεις ανεξαρτήτος θέματος. Οι 3 βιβλιοθηκάριοι (για το πρώτο δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου επελέγησαν οι Γιώτα, Κωνσταντίνος, Ειρήνη που θα αντικατασταθούν το Δεκέμβριο από τους Βάνα, Κωνσταντίνα, Νικολέτα) παίρνουν ο καθένας μια κατηγορία παραμυθιών και φωνάζουν με βάση την ατομική καρτέλα του καθενός ένα ένα τα παιδιά κοντά τους. Τα παιδιά επιλέγουν από πλαστικοποιημένες σμικρύνσεις των εξωφύλλων το παραμύθι που επιθυμούν να δανειστούν για αυτήν την εβδομάδα και επιστρέφουν στη θέση τους. Αφού επιλέξουν όλοι, οι 3 βιβλιοθηκάριοι παίρνουν από το ειδικό άλμπουμ που έχουμε διαμορφώσει μικρά αυτοκόλλητα των εξωφύλλων και τα κολλούν στις ατομικές καρτέλες των παιδιών πάνω στην αντίστοιχη (αριθμημένη) εβδομάδα. Έτσι οι βιβλιοθηκάριοι γνωρίζουν πάντα ποιο βιβλίο έχουν δανειστεί τα παιδιά (και δεν πρέπει να το ξαναπάρουν) και ποιος δεν έχει επιστρέψει το βιβλίο του.
Φώτο 2: πλαστικοποιημένες σμικρύνσεις των εξωφύλλων των παραμυθιών
από τις οποίες τα παιδιά επιλέγουν το παραμύθι της αρεσκείας τους.
Είναι μια διαδικασία που κινούν σχεδόν εξ' ολοκλήρου τα παιδιά. Οι νηπιαγωγοί απλώς καθοδηγούν και ελέγχουν για τυχόν παραλείψεις ενώ ασφαλώς τσεκάρον ποια παιδιά ζωγράφισαν στην ειδικά σχεδιασμένη σελίδα εκείνο που τους έκανε περισσότερο εντύπωση και συμβουλεύουν τα παιδιά για τη διόρθωση των σχεδίων τους επιβραβεύοντας τους περισσότερους με ένα αυτοκολλητάκι.
Στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς τα παιδιά θα δανειστούν πάνω από 20 τίτλους βιβλίων ενώ βιβλιοθηκάριοι θα γίνουν όλα σχεδόν τα νήπια της τάξης.
Φώτο 3: το άλμπουμ της δανειστικής βιβλιοθήκης με τις αυτοκόλλητες σμικρύνσεις των εξωφύλλων.
Από εδώ οι βιβλιοθηκάριοι παίρνουν και κολλούν στις ατομικές καρτέλες των παιδιών
Γ) Ζωγραφίζω ό,τι μου άρεσε περισσότερο. Μια δραστηριότητα προαιρετική αλλά πολύ σημαντική. Τα παιδιά ζωγραφίζουν κάθε εβδομάδα αυτό που τους άρεσε περισσότερο από το παραμύθι που δανείστηκαν. Εμπεδώνουν έτσι το παραμύθι, το "ξαναψάχνουν" μέσα τους, το απεικονίζουν με τα δικά τους μάτια και χέρια.
φώτο 4: οι βιβλιοθηκάριοι αναζητούν τα αυτοκόλλητα στο ειδικό άλμπουμ
προκειμένου να τα κολλήσουν στις ατομικές καρτέλες των παιδιών
Δ) Δραματοποίηση παραμυθιών και ιστοριών. Αρκετά παραμύθια μας τα ζωντανεύουμε επιτόπου (Σοφή Ελιά κ.α) ενώ άλλα τα ανεβάζουμε σε κεντρικές μας γιορτές (Η Μάγισσα Φρικαντέλα). Πολύ σημαντικές όμως, σημαντικότερες ίσως από κάθε τι άλλο, είναι οι αυθόρμητες καθημερινές δραματοποιήσεις που κάνουν τα παιδιά στις γωνιές κατά τη διάρκεια του αυθόρμητου παιχνιδιού ή στον ελεύθερο χρόνο στην αυλή.
Ε) Οι συζητήσεις και οι...κρατήσεις. Οι συζητήσεις για το τι διάβασες εσύ, τι δανείστηκα εγώ, ποιο έχω βάλει στο μάτι για την επόμενη εβδομάδα, πως το ζωγράφισα, αν έπρεπε να πάρει αυτοκολλητάκι ο Χ. δίνουν και παίρνουν ενώ έχουμε δει και "μυστικές" συνεννοήσεις για να μην πάρουν άλλοι πριν έρθει η σειρά μου το βιβλίο που θέλω.
Θεωρούμε εξαιρετικά σημαντική τη σχέση που αναπτύσσουν σχεδόν όλα τα παιδιά με το βιβλίο. Το βλέπουμε κάθε μέρα. Στα βιβλία που παίρνουν μετά το φαγητό και τα ξεφυλλίζουν μανιωδώς, στα βιβλία που δανείζονται, στις εικόνες που υποθέτουν τι λένε και αφηγούνται όπως τα ίδια νομίζουν.
Σε μια εποχή όπου η οθόνη και μάλιστα πολλές κακές εκδοχές της κυριαρχούν, το βιβλίο πρέπει να είναι και αυτό ένα εργαλείο-πηγή ενημέρωσης-διαφυγής.
Φώτο 5: Η τσάντα της δανειστικής βιβλιοθήκης